Fakty i mity dotyczące edukacji Montessori

Często słyszymy o sensacyjnych badaniach znalezionych w internecie od których włos się jeży na głowie. Dlatego chcemy skupić się na faktach i obalić kilka mitów na temat edukacji Montessori.

11 faktów i mitów

Mit 1. – W klasach Montessori dzieci robią, co chcą.
Fakt 2. – W klasach Montessori dzieci mają wybór.
Wolność wyboru jest jednym z filarów edukacji Montessori. Dlatego też w klasach Montessori dzieci mogą dokonywać wyboru. Wybór ten jednak jest ograniczony do zakresu materiałów, jakie znajdują się w klasie. W Montessori hołduje się zasadzie, że wolność jednostki kończy się tam, gdzie zaczyna się wolność innych.
Mit 2. – Nie jestem chrześcijaninem i moje dziecko nie może uczyć się w placówce Montessori.
Fakt 2: Placówki Montessori przyjmują do swojego grona wyznawców wszystkich religii świata.
W pedagogice Montessori szanuje się wszystkie kultury i religie. Nie zabrania się kultywowania jakichkolwiek tradycji, a wspiera edukację wielokulturową. Personel nie promuje żadnych tradycji powiązanych z przekonaniami religijnymi. Szacunek i godność każdego człowieka oraz „Wychowanie do pokoju” to filary pedagogiki dr Marii Montessori. Każda placówka ma prawo działać w oparciu o wybrane wartości i w myśl tej zasady funkcjonują szkoły i przedszkola chrześcijańskie, które informację o charakterze placówki zawierają w statucie.
Mit 3. – Dziecko w Montessori nie może liczyć na pomoc nauczyciela.
Fakt 3. – Nauczyciel obecny jest nieustannie w otoczeniu dziecka i ingeruje w pomoc, gdy jest o to poproszony.
Nauczyciel zawsze jest zobowiązany do pomocy dziecku. Choć nie zawsze pomoc ta udzielana jest wprost. Na zadane pytanie przez dziecko „Co to jest hydrosfera?”, uczeń otrzyma odpowiedź: „To jest część dotycząca przyrody. Na półce leży książka o hydrosferze, przeczytaj, jak będziesz wiedział, to przyjdź i powiedz. Chętnie się dowiem” Wierzymy głęboko, że dzieci uczą się przez własne doświadczenia. Nauczyciel udzielając rad i odpowiadając na pytania, nie wyręcza dziecka w wykonywaniu obowiązków. Pokazuje i pozwala spróbować. Czeka na sygnały od dziecka i reaguje na nie. Nie krytykuje, nie poprawia – pokazuje.
Mit 4. – Montessori zabija w dzieciach kreatywność.
Fakt 4. – Grono absolwentów Montessori jest wystarczającym argumentem obalającym ten mit ?
Kreatywność to umiejętność znajdowania zastosowania nowego rozwiązania lub też modyfikacji dotychczas nam znanych. Aby być w pełni kreatywnym na początku należy zrozumieć istniejące, np. prawa przyrody, prawa społeczne czy prawa fizyki. Dlatego Montessori wręcz rozwija kreatywność opartą na zdobytej wiedzy.
Mit 5. – Montessori to tylko nauka, a nie zabawa.
Fakt 5. – Chłonny umysł dziecka uczy się nieprzerwanie, wykorzystując do tego każdą chwilę, każdą sytuację, każdy gest i każde słowo.
Jeżeli zabawę pojmuje się jako aktywność leżącą na przeciwnym biegunie w stosunku do nauki, to rzeczywiście nie ma takiego podziału w Montessori. Nie dzieli się czasu na zabawę i naukę. Człowiek uczy się od momentu urodzenia, dlatego już przedszkola Montessori są tak skonstruowane, aby optymalizować rozwój dzieci. W tym czasie dzieci mają chłonny umysł. Umysł, który bezkrytycznie zapamiętuje wiele faktów i nazw. Dlatego my dostarczamy im inspirującego środowiska. Dzieci w placówkach Montessori rzadko wyrażają zniechęcenie i nie czują się zmęczone wykonywanymi czynnościami.
Skupienie, jakie panuje w czasie pracy własnej jest spontaniczne i trudno jest je osiągnąć podczas konwencjonalnej lekcji, kiedy oczekujemy od wszystkich uczniów jednoczesnej koncentracji na tym samym temacie. Podczas pracy Montessori, każdy jest skupiony na materiale, na którym właśnie pracuje, dobranym indywidualnie do poziomu każdego dziecka. Uczeń jest skoncentrowany na zadaniu, nauce, jaką wykonuje i utrzymuje to skupienie w naturalny, niewymuszony sposób. Tempo i czas pracy jest są zróżnicowane, dostosowane do możliwości każdego dziecka. Każdy pracuje nad swoim, wybranym materiałem. Dzięki temu mamy pewność, że jedno np. niewyspane dziecko nie zaburzy lekcji albo całego dnia wszystkim uczniom w klasie.
Mit 6. – Wszystkie szkoły Montessori w Polsce to filie jednego ośrodka edukacyjnego.
Fakt 6. – Placówką Montessori może nazwać się niemal każda placówka, dlatego warto sprawdzać wykształcenie kadry oraz przynależność do placówki do Instytucji montessoriańskich.
Maria Montessori nie zastrzegła nazwy do jej wykorzystywania, było to jej celowym działaniem. Chciała, aby metoda rozwijała się swobodnie na wszystkich kontynentach. Pozostawiła wiele źródeł pisanych, a także sama wykształciła pulę nauczycieli, którzy kształcą następnych. W związku z tym większość placówek Montessori na świecie respektuje podobne standardy. Jednak zdarzają się przypadki, iż nazwisko Montessori wykorzystywane jest tylko do celów marketingowych. Mimo, że placówki edukacyjne w swojej nazwie mają „Montessori” niekoniecznie ich program jest identyczny i odpowiadający samej pedagogice Montessori. Stąd coraz powszechniej reguluje to system akredytacyjny placówek Montessori na świecie.
Mit 7. – Dzieci w Montessori są aspołeczne.
Fakt 7. – Dzieci w Montessori nie są zmuszane do kontaktów, nie ma przymusu siedzenia z kimś w ławce. Każdy kontakt wynika z naturalnej potrzeby i dokonuje się w czasie najbardziej odpowiednim.
Edukacja Montessori zgodna jest z naturą dziecka. W związku z tym, że między 3 a 5 rokiem życia dziecko postrzega świat z punktu widzenia „ja”, co może być odczytywane jako zachowanie aspołeczne. Najczęstszym tłem konfliktu w konwencjonalnych przedszkolach jest właśnie ta cecha rozwojowa. Klasy Montessori posiadają specyficzną organizację (praca na dywanikach, pomoce w jednym egzemplarzu), która pozwala unikać bezcelowych konfliktów między dziećmi. Ponadto po 5 roku życia dzieci są wspierane w pracy grupowej poprzez wspólne realizowanie projektów.
Mit 8. Posiłki w Montessori są wegetariańskie.
Fakt 8. – Placówki Montessori przywiązują dużą wagę do zdrowego odżywiania się
W placówkach Montessori istnieje możliwość spożywania posiłków wegetariańskich. Jednak jest to wybór rodzica. Menu dla dziecka ustalane jest na podstawie zalecanej diety bądź woli rodzica. W Montessori wspiera się zdrowy styl życia i właściwy sposób odżywiania. Stawia się nacisk na wykluczenie z diety słodyczy, napojów gazowanych i wysoko słodzonych.
Mit 9. – W metodzie Montessori wymaga się od dziecka, aby było dorosłym.
Fakt 9. – W Montessori pomagamy, wspieramy, nie wyręczamy. „Pomóż mi zrobić to samemu” jeden z głównych filarów pedagogiki Montessori.
Od samego początku przygotowujemy dzieci do samodzielności i odpowiedzialności za wyznaczone zadania. Jest to proces długotrwały i etapowy. Każdemu uczniowi powierzamy tyle odpowiedzialności, ile jest w stanie udźwignąć.
Mit 10. – W edukacji Montessori nie ma lekcji i nie ma przerw.
Fakt 10. – Podczas pracy własnej w placówkach Montessori możesz mieć pewność, że nikt nie przerwie Ci nauki, bo minął czas. Możesz być pewny, że jeśli masz ochotę coś zjeść – nie musisz czekać na dzwonek. Wystarczy, że przejdziesz do innego stolika i nałożysz sobie.
W szkołach Montessori zajęcia edukacyjne nazywa się pracą własną i trwa ona nie mniej niż 3 godziny dziennie. W tym czasie uczniowie wykonują powierzone im zadania, mogą zjeść posiłek czy skorzystać z toalety. Montessori wychodzi z założenia, że koncentracja nie powinna być przerywana w jednostkach 45 minutowych ze zmiennością przedmiotów, gdyż w dalszych etapach naszego życia nie spotykamy się z takim systemem przerywanym.
Mit 11. – Dziecko w systemie Montessori nie poradzi sobie w szkole konwencjonalnej
Fakt 11. – Dzieci Montessori są w stanie łatwiej przystosować się do zmian. Są otwarte i ciekawe świata.
Sposób nauczania Montessori pomaga im łatwo dostosować do poznawania nowych ludzi i zagadnień naukowych. Testy także potwierdzają dużą wiedzę absolwentów Montessori. Brak rygoru i przymusu w placówkach Montessori ma oprócz szacunku do każdej osoby – jeszcze jeden ogromnie ważny cel – kształtowanie motywacji wewnętrznej.

Na podstawie:

http://mcem.pl/mity-edukacji-montessori
http://montessorirocks.org/top-10-montessori-myths-uncovered/